Bij mijn generatie staat 11 september
in het geheugen gegrift, honderd jaar geleden was dat 28 juni. Op 28
juni 1914 vermoordde Gavrilo Princip aartshertog Franz Ferdinand in
Sarajevo. Zijn dodelijke schot was het allereerste van een hele
wereldoorlog. Dat drieste wapenfeit van Princip is genoegzaam bekend
maar over de tragische figuur van Gavrilo Princip zelf is raar genoeg
weinig geweten. De Deens/Amerikaanse tekenaar Henrik Rehr brengt daar
nu verandering in met een uitgebreide biografie in de vorm van een
graphic novel.
En wat voor één. Historisch
onderbouwd, belicht Rehr alle hoeken en kanten van de geschiedenis
van Bosnië, Servië en Oostenrijk-Hongarije, wroet hij in de
levensloop van Princip én diens slachtoffer Aartshertog
Franz-Ferdinand. Van bij hun geboorte tot aan hun dood. De een is van
straatarme komaf ergens in de Balkan, de ander groeit op in de
statige paleizen in Wenen.
We zien hoe Gavrilo zich ontpopt van
een matige student tot een geradicaliseerde terrorist onder invloed
van de anarchistische lectuur van Bakoenin en Kropotkin. Princip -
etnisch gezien een Bosnische Serviër - leeft in Sarajevo onder het
al bij al vrij liberale regime van Oostenrijk-Hongarije maar komt
tijdens een reis naar Belgrado - een kweekvijver voor uitwijkelingen
uit Oostenrijks-Hongaars Bosnië - in de ban van de Groot-Servische
gedachte. Vanaf dan is het hek van de dam en stelt hij zijn leven in
dienst van een wel erg naïeve onafhankelijkheidsstrijd. Hij wordt
een speelbal in handen van Servische nationalisten, gegroepeerd in de
terroristische groepering “De Zwarte Hand” die hem en zijn
vrienden van wapens, geld en een smokkelnetwerk voorzien om de moord
uit te voeren.
Rehrs strip biedt een inkijk in
Princips leven en zijn motieven voor de moord. Hij putte daarvoor
o.a. uit de notulen van Princips proces. Hij toont ons Gavrilo
Princip als en tragische figuur. Degene die de trekker overhaalde en
daarmee de geschiedenis veranderde. Al is de ondertitel van de strip
eigenlijk fout gekozen. Het is onderhand immers wel duidelijk dat die
oorlog er zonder hem ook wel was gekomen....
Henrik Rehr - Gavrilo Princip, Biloan,
2014
Geen opmerkingen:
Een reactie posten